طرز تهیه نمک + فیلم
پیش از دهه 70 شمسی که کارخانه های نمک به صورت امروزی در کشور گسترش پیدا کنند ، روش تهیه نمک خوراکی به صورت سنتی و در کارگاه های کوچک انجام می شد و معمولا در کیسه های پارچه ای یا کیسه های پلاستیکی زرد رنگ خاصی به دست مصرف کنندگان می رسید. نمک هایی که به روش سنتی تولید می شدند ، به دلیل اینکه هیچ گونه عمل تصفیه بر روی آن ها صورت نمی گرفت ، گاها حاوی فلزات سنگین یا ناخالصی های دیگری بودند که پس از تهیه آب نمک ، در ته ظرف ته نشین می شد. همچنین وجود ناخالصی هایی مانند گچ و کربنات در نمک تصفیه نشده موجب کاهش طعم شوری آن می گردد که در نتیجه باعث می شود افراد برای اینکه طعم شوری را بیشتر احساس کنند ، نمک بیشتری مصرف نمایند.
فیلم طرز تهیه نمک خوراکی
روش نوین تهیه نمک خوراکی چگونه است ؟
از سال ها پیش سازمان استاندارد و سازمان بهداشت اقدام به تعریف استاندارد هایی برای نمک طعام نمودند. بر طبق این استاندارد ها ، حداقل خلوص نمک خوراکی نباید کمتر از 99/2 درصد باشد. برای تولید نمک طعام با این خلوص که فاقد فلزات سنگین نیز باشد از روش مکانیزه در کارخانه نمک استفاده می شود که مراحل آن به این صورت است:
- خردایش سنگ نمک استخراج شده از معادن توسط فک های کوبشی قدرتمند
- انحلال نمک کوبیده شده در حوزچه آب و تولید آب نمک اشباع
- افزودن مواد شیمیایی یونیزه برای ته نشین سازی کلسیم و منیزیم و سختی گیری آب نمک
- جداسازی ذرات کوچک تر از 30 میکرون از طریق عبور دادن آب نمک از فیلتر های شنی
- تبخیر آب نمک با استفاده ار دیگ های بخار در شرایط خلاء به منظور بازسازی کریستال های نمک
- آبگیری نمک توسط سانتریفیوژ
- شست و شوی مجدد و ایجاد رطوبت کافی برای افزودن ید
- دمیدن هوای داغ با استفاده از مشعل های گازی برای خشک کردن نمک
- بسته بندی در کیسه های مخصوص پلاستیکی کاملا محفوظ به منظور جلوگیری از هدر رفتن ید
محصول این 9 مرحله که در کارخانه تولید نمک انجام می گیرد ، تولید نمک خوراکی ید دار بسته بندی شده است که امروزه از آن برای مصرف خوراک انسان استفاده می شود. طی انجام این مراحل ، علاوه بر اینکه خلوص نمک افزایش می یابد ، کلیه ناخالصی ها و مواد سمی و آلودگی های میکروبی از نمک حذف می گردد.
نقش ید در تهیه نمک خوراکی
ید یک ماده شیمیایی است که بدن انسان به میزان اندکی به آن احتیاج دارد و نقش مهمی در پیشگیری و درمان بیماری گواتر مربوط به غده تیروئید دارد. طبق بررسی های انجام شده ، بهترین منبع دریافت ید برای بدن انسان ، نمک خوراکی ید دار است. برای این منظور در طی فرایند تصفیه و تبلور مجدد نمک در کارخانه ، به اندازه 30 تا 50 میلی گرم ترکیبات یدور یا یدات پتاسیم به نمک تصفیه شده افزوده می شود.
نمک خوراکی در ایران
سرانه مصرف نمک در کشور ما به میزان 15 گرم در روز به ازای هر شخص است. این مقدار مصرف تقریبا 3 برابر نیاز بدن به نمک می باشد. در سال 1344 اولین استاندارد تهیه نمک خوراکی در ایران تدوین شد و تا به امروزه چندین بار ، بازنگری شده است. از جمله ویژگی های نمک خوراکی مناسب می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- حداقل خلوص 99/2 درصد
- بدون بو و دارای شکل ظاهری (دانه بندی) و طعم مناسب
- کاملا محلول در آب و بدون ته نشین شدن ناخالصی در ته ظرف